در رد باور مقدس ماب به "طبیعت" بشر

«آنچه را امروز طبیعت زنانه می‌نامند، چیزی یکسره تصنعی (ساختگی) است، زیرا محصول سرکوب در برخی جهات وتشویق و ترغیب در جهاتی دیگر است».

این جمله معروفی از رساله انقیاد زنان ( (The subjection of womenاثرجان استورات میل، تحت تاثیر هریت تیلور، است. این جمله در اواسط قرن نوزدهم (1869) و پیش از رسیدن زنان به حق مشارکت در امور سیاسی نظیر رای دادن گفته شد. حالا چرا هنوز بعد از 240 سال ما افرادی را داریم که کماکان به "ذات" و "طبیعت" زنانه و مردانه اشاره می‌کنند را باز خود جان استورات میل در دو قرن پیش به خوبی پاسخ داده. او اعتقاد داشت که گرایشی نادرست در میان هم نسلانش رواج داشته که بر اساس آن کوشش می‌شده «به عناصر نامعقولِ سرشتِ آدمی، خطاناپذیری‌ای نسبت دهند». میل در کتابش می‌نویسد: «ما اکنون {...} هرچه را دردرون خود می‌یابیم و نمی‌توانیم برای آن بنیادی عقلانی پیدا کنیم به غریزه نسبت می‌دهیم». به عقیده میل چنین باوری زمانی برطرف می‎شود که جای خود را « به یک روان‌شناسی معقول و منطقی، روانشناسی‌ ای که خاستگاه واقعی بسیاری ازتمایلات که امروزه خواست خداوند و اراده طبیعت می‌دانیم را مشخص نماید»، بدهد. او در جایی دیگر بزرگترین مشکل و سد برای پیشرفت فکری بشر را "جهل وصف ناپذیر" او نسبت به  عوامل مختلف و تاثیرگذاربرشکل‌گیری شخصیت انسان است.  او در ادامه می‌نویسد در حالیکه « تاریخ درس دیگری به ما میدهد و آن این است که طبیعت انسان به طرز خارق‌العاده‌ای از عوامل بیرونی تاثیر می‌پذیرد و حتی آن دسته از ویژگیهای بشرکه بیش از همه جهانشمول و یکپارچه می‌نمایند، سخت در معرض تغییر و تحول قرار دارند.»

به عقیده میل مردم از تاریخ فقط آنچه را برمی‌دارند که با آنچه که در ذهن داشته اند تطبیق دارد. او معتقد است که تنها کسانی از تاریخ می‌آموزند که "بدون پیشداوری" به مطالعه آن می‌پردازند. 

همانطور که از یک لیبرال انتظار می‌رود، راه حل جان استوارت میل برای مقابله با این سطحی نگری و احساساتی برخورد کردن مردم البته که "پرورش" و "فرهیختن" درک وفهم اکثریت بشریت است. از این طریق است که مردم ارجحیت را به عقل وخرد خواهند داد نه احساسات و اصول عملی که با آن پرورش یافته اند. 

حالا برمی‌گردیم به پست ساده و واضحی که دیشب در اینستاگرام گذاشتم و. دیشب پستی از نیکلاس گذاشتم که اشاره داشت که سه جفت کفش دوندگی که اخیرا داشته به علاوه دو جفت جدیدی که خریده همگی مثلا مدل زنانه اند و از اینکه حتی در چنین موردی کلیشه‌های جنسیتی مردانه و زنانه است شاکی بود و نوشته بود: تا وقتی من با بیضه هایم نمی‌ذوم نیازی به مدل مردانه ندارم. 

در حالیکه تعدادبسیاری زن اشاره داشتند که چطور وسایل منتسب به مردان را استفاده می‌کنند و دوست دونده زن برعکس نیکلاس با کفشهای مثلا مردانه راحتتر بود، برخی هم به ذات و طبیعت و اندام و ظرافت و فرم و شکل نسبت دادند.

عزیزان! البته که افراد با جنسیت‌های مختلف شامل یکسری خصوصیات و ویژگیهای فیزیولوژیکی هستند که آنها را در یک دسته قرار می‌دهد اما این خصوصیات در همه موارد قابل ارجاع نیست. یک کفش ورزشی یا یک عینک، یک پیراهن ساده بدون فرم خاص یا کت، صرفا باید متناسب با سایز باشد نه مثلا از تفاوت پیراهن کلاسیک مردان و زنان "جهت دکمه" باشد یا از تفاوت عینک کلاسیک -عینکی چهارگوش یا دایره ای- قرار گرفتن در بخش مردان یا زنان. جالب اینجاست که آنجایی که باید به تفاوتهای فیزیولوژیکی جنسیت‌های مختلف توجه شود چنین اتفاقی نمیفتد و معیار، مرد است. مانند داروهای پزشکی که عوارض آن فقط بر اساس مردان است درحالیکه میتوانند عوارض متفاوتی بر روی زنان داشته باشند. حالا چرا درک چنین مساله ساده‌ای برای بسیاری سخت است و فورا ربطش میدهند به اینکه فمینیست‌ها الکی حساسند، یا نگران ذات و طبیعت زنانه می‌شوند همانی است که جان استوارت میل دوقرن پیش تلاش داشته برای مردمان هم نسلش توضیح بدهد.

پ.ن: جان استورات میل از پایه‌گذاران مکتب لیبرالیسم است و در کنار مری ولستون کرافت و هریت تیلور متفکرینی هستند که فمینیسم لیبرال به آنها مرتبط است. اگر می‌خواهید – با هر ایدئولوژی فمینیستی‌ای- در برابر افرادی با تصورات سنتی و کلیشه‌ای نسبت به طبیعت زنان به بحث بنشینید خواندن این کتاب و همراه داشتنش مانند یک کتاب مقدس توصیه می‌شود. 

منبع: انقیاد زنان/ جان استورات میل، ترجمهء علاءالدین طباطبایی.- تهران: هرمس، 1379.

x

باز یکشنبه‌ای دلمرده

.

«داره از ابر سیاه خون می‌چکه/ جمعه‌ها خون جای بارون می‌چکه» 

اوایل مهاجرت هنوز ساعت و تاریخ، هفته و ماه و سالت ایرانی است. با یکشنبه تعطیل ارتباط برقرار نمی‌کنی و جمعه‌ات حتی اگر پرکار و شلوغ باشد هنوز جمعه ایران است. جمعه‌ای که تا تمام شود جانت را به لب می‌آورد. 

هرچه سال مهاجرت می‌گذرد جمعه رنگش را می‌بازد و یکشنبه در دلت جا باز می‌کند. اما باز زمان می‌برد تا توی خاورمیانه‌ای پر جنب و جوش با یکشنبه آرام سوئدی ارتباط درست برقرار کنی. یکشنبه‌های اینجا جنس خاص خودش را دارد. بیشتر به کارهای خانه می‌گذرد یا استراحت و کاهلی کردن. حالا بعد از هشت سال و هشت ماه یکشنبه‌های زیادی را از سر گذرانده‌ام، در پنج سال اخیر نیمی از یکشنبه‌ها سر کار بودم اما زمانهایی که سر کار نبودم هم برای خودم سرم را گرم کردم. بیشتر مواقع اصلا نفهمیدم کی یکشنبه آمد و رفت اما یک روزهایی یکشنبه‌اش یکشنبه جمعه‌وار است. از آن‌ها که خون جای بارون ببارد. امروز از آن یکشنبه‌ها بود. یکشنبه‌ای که صبح تا غروبش به لَختی گذشت و دم دمای غروبش مرغ سرکنده بودم. احساس کردم به هوای تازه نیاز دارم و تنهایی. تازه ساعت شش عصر قدم زنان رفتم سمت مرکزخرید دم خانه، کمی برای خودم در فروشگاههایی که پرنده پر نمی‌زد چرخیدم و در سکوت مطلق مسیر خانه را ارام آرام قدم زدم. یک غم سنگینی هنوز در گلویم هست که نمی‌دانم ازکجا و برای چیست اما بی ربط با این یکشنبه دلمرده نیست. 

#مرمرمشفقی #تجربه_مرمر_از_زندگی_در_سوئد #تجربه_مرمر_از_مهاجرت #تبعیدی_خودخواسته

شنبه نیمه آفتابی

شهر من یک زیبایی ساده و معصوم دارد. مثل خیلی از شهرهای دیگه سوئد کمی آفتاب زیباترش می‌کند. در سوئد شما نباید وقتی آفتاب هست بیرون رفتن را به تعویق بیندازید چون هیچ معلوم نیست یک ساعت بعدتر هوا تغییر نکرده باشد. دیروز نزدیک بود این خبط را بکنم که نیکلاس راضی‌ام کرد قبل از ظهر از خانه بزنیم بیرون. مدتها بود چنین لذتی از یک قدم زدن با همراهی یار نبرده بودم. ماههای اخیر هر دو شدیدا درگیر بودیم و از لحاظ ذهنی هم آزاد نبودیم. هرچند هنوز درگیریم اما گفتیم یک امروز برای هم! مسیر دیگری برای پیاده روی تا شهر انتخاب کردیم که خودش تنوعی بود برای ما که هر دفعه فقط خیابان اصلی خودمان یا خیابان بغلی را میگیریم و‌می‌رویم پایین و حسابی تکراری شده. کودک شدیم، بازی کردیم، تاب تاب خوردیم و خیلی اتفاقی محض خنده پریدیم داخل موزه «پمپ» و هیجان زده و با افزایش آگاهی زدیم بیرون. با هم رفتیم در یک رستوران نشستیم و ناهار خوردیم، از اونجایی که من دختر خوبی بودم و برای اون همه پیاده روی غر نزدم نیکلاس هم بدون غر به کفاشی آمد تا من چند کفش امتحان کنم. وقتی رسیدیم خانه هر دو از خستگی غش کردیم. در مسیر برگشت هوا ابری شده بود، باد شدیدتر می‌وزید و یکی دو ساعت بعدش باران هم اضافه شد. 

به نظرم زندگی هم مثل هوای سوئد است. واقعا باید از لحظه اش استفاده برد و عقب نینداخت که معلوم نیست بعدش چه منتظر  شماست.