اینجا نوشته بودم: " در سوئد یا کشوری دیگر که تحصیل مجانی میکنیم زبانمان هم دراز است که چرا به ما پی اچ دی نمیدهند" و یه ستاره هم کنارش گذاشته بودم اما همونجا یادم رفت توضیح بدم. اما حالا توضیح میدم!
خیلی از دانشجوهای ایرانی که میان اینجا جذب شرایط اینجا میشن، خیلی مثل من هم خوبیهاشو میگن هم بدیهاشو که معمولا اولی به دومی میچربه، خیلی ها هم طلب ارث باباشونو دارن! دسته سوم گاهی اوقات واقعا رو اعصابند! تعدادشون کم هم نیست! و متاسفانه دوروبرم زیاده و از دوستان نزدیک هستند. و همیشه ما سر این مسئله بحث داشتیم. نمیگم اینها نژاد پرست نیستن اما واقعا بی انصافیه به ملتی که درصد بالایی مهاجر داره، اون هم از اقصی نقاط دنیا ، از سیاه و سفید و زرد، از آفریقای جنوبی، خاورمیانه، چین ، کره تا اروپای شرقی و روسیه بگیم خیلی نژاد پرستند، نژاد پرست بودن که این همه مهاجر نمیتونست از تمام امکانات استفاده کنه و ارج و قرب داشته باشه، تازه یه عده مهاجر -معمولا سومالیایی ها- فقط مفت میخورن و میخوابن و کلی هم ضرر میزنن! حالا یه درصدشون نژاد پرستند که کلا دولت و رسانه و فرهنگ و اموزششون همش سعی داره که این رو کم و کمتر کنه! حالا استدلال این دوستان چیه برای ثابت کردن نژآد پرستی سوئدی ها؟ میگن امکان نداره به ما غیر سوئدی ها پی اچ دی بدن! بعد یه چند تا مثال میارن ، مثلا یکی از دوستان در حال تز نوشتن بود بعد گفته بودن آره این و انداختن تو یه اتاقی که همش پاکستانی و هندیه( به نگاه خودبرتر بینی دقت کنید که مثلا یه ایرانی چرا باید تو یه اتاق با پاکستانی و هندی باشه) وقتی این رو گفته بودن من گفتم: خب عزیز من رشته انفورماتیک معمولا دانشجوی هندی و پاکی بیشتر داره، و این و فلانی خودش روز اول گفته بود که باید اسم دانشگاهشون رو به جای بیو سنتر میذاشتن بمبمی سنتر! اما اصرار داشتند که نه سوئدی ها نمیخوان ما رو تو خودشون راه بدن، یک هفته بعد همون دوست خبر داد که پی اچ دی گرفته! وقتی گفتم چطور شد؟ شما که میگفتید به ما ایرانی ها پی اچ دی نمیدن؟ گفتن : نه فلانی خودش لیاقت داشت!!!!
داستان این به ما پی اچ دی نمیدن در همه جمع های دانشجویی هر باره تکرار میشد و یه جور یاس و نا امیدی بین بچه ها ، که بیخود زحمت نکشید اینجا پی اچ دی قبولتون نمیکنن! تا یه بار همین اواخر در یک مهمانی دانشجویی بودیم و چند شب قبلش بین من و یکی همین بحث سر گرفته بود و در اون مهمانی از بین مهمانها 6 نفر فوق لیسانس بودن، 7 نفر دانشجوی پی اچ دی و یه نفر پست دکترا! جالب اینجا بود که دو تا از دانشجوهای پی اچ دی با فوق لیسانس از ایران تونسته بودن پی اچ دی بگیرن که معمولا سخت تره، و دوست خودمم هم با پی اچ دی از ایران اینجا پست دکترا رو قبول شده بود، و بقیه هم دانشجوی ارشد همینجا بودن و بلافاصله پی اچ دی گرفتن! دوباره رو به دوست جان کردم و گفتم:هنوزم میگی سوئدی ها به ما پی اچ دی نمیدن؟ گفت : اره، اینا خودشون لیاقت داشتن دیگه اونا بهانه ای برای رد کردنشون نداشتن!!
دو سه شب بعدش یه پستی گذاشته شد تو فیس بوک که روایت نوستالژیکی از ایران میکرد اما اخرش میگفت که ترجیح میدم پام و اونجا نذارم و ... این دوست ما اومد کلی بدو بیراه به نویسنده کرد که چرا فکر میکنید غربیها خوبن و ... خلاصه درگیری بین دو سه نفر شروع شدو این بار من اصلا قاطی نشدم، اما یه کامنتش رو خیلی خندیدم، نوشته بود: تو همین بخشی که من کار میکنم، دیروز یه هندی رو بعد از هشت سال قراردادشو تمدید نکردن و به جاش یه سوئدی اوردن!"
چرا خندیدم،؟ چون در مجموع حرفها و بحثهایی که داشتیم من متوجه شده بودیم این دوست عزیز فکر میکنه سوئدی ها خنگن و اصلا شایستگی ندارن که تحصیلات بالا داشته باشن، و اگر در چنین جایگاهی قرار میگیرند صرف سوئدی بودنشونه!
من میخواستم در جواب این کامنتش بگم، هشت سال تمام این هندی اونجا بوده کار کرده قرار داد بسته یه سوئدی نیومد بگه آی چرا یه هندی کار میکنه چون حتما تا اونموقع در رقابتها اون از همه سر تر بوده و حالا حتما اون سوئدی که استخدام شده بیشتر واجد شرایط بوده و تونسته استخدام بشه و این اصلا ربطی به سوئدی بودن نداره ! مخصوصا در فضای علمی که اینها براشون مهم اینه که رتبه دانشگاه رو ببرن بالا .بعدشم ایها الناس اگر سوئدی ها بی ادعا هستن و مثل ما یه موفقیت رو تو بوق و کرنا نمیکنن دلیل بر کم سوادی یا خنگیشون نیست، در خیلی از رشته ها سوئدی ها بنیانگذارش بودن، سلسیوس، لینه، رودبک، انگستروم، ارینهوس و ... که اسمهای آشنایی هستن همه و همه اهل همین شهر ما بودن و از همین سوئد! در رشته خودم تمام مقالات و کتب رفرنس اولیه مال سوئدیهاست و این خاصیتشونه که شروع میکنن بقیه اش رو میسپرن به بقیه!
جالب اینجاست که اگر کسی از دانشجوهای ما برای پی اچ دی اقدام کنه و پذیرفته نشه میگن نژاد پرستن نمیذارن ما پی اچ دی بریم، و اگر قبول بشه میگن" خودش قبول شده!!!!
خلاصه داستان این بود، همون که دوست من فکر میکرد چون ایرانی هست حتما از سوئدی برتره و حتما باسواد تره،حتما ای کیو بالاتری داره و اگر در رقابت درسی کم میاره نه اینکه کم آروده بلکه اجحاف شده در حقش!
نمیگم این جریانات اینجا نیست ، موردهایی پیش امده که سوئدی ها واقعا بین دو ادم برابر از نظر علمی یا حتی کسی غیر سوئدی اما بهتر ، سوئدی رو انتخاب کردن اما در شرایط کاری معمولا یکی از شروط مهم تسلط به زبان سوئدیه که خب مسلما یک سوئدی این امتیار رو داره! ولی تمام اون دوستانی که اینجا موفق شدن خودشون میگن اصلا این چیزها بخصوص در محیط علمی خیلی کمه و حرف افرادی از این دست رو مسخره میدونن! در هر صورت یه سری از ما عادت داریم میایم تو یه کشور دیگه و توقع داریم که اونا به ساز ما برقصن! تمام نداشته هامون رو میخوایم از حلقوم اینا بیرون بکشیم، تو ایران فوق لیسانسمون رو هم نمیتونستیم قبول بشیم اینجا با سلام وصلوات اومدیم و از تمام امکانات علمی روز دنیا بی دردسر استفاده میکنیم، تازه مثل یک شهروند سوئدی از امکانات درمان رایگان و خیلی چیزهای دیگه استفاده میکنیم و بعد میگیم اینها نژاد پرستن چرا به ما امکانات بیشتر نمیدن و البته اخرش هم میگن: اینا بربر بودن ما تمدن .....!!!!
نمیدونم این عادت خود برتر بینی کاذب کی از فرهنگ ما برداشته میشه! و دلم میخواست وقتی ما این فرصت و پیدا کردیم بیایم در کشوری که میتونم بگم سرآمد حقوق بشر و حقوق انسانیه، و مردمش هم خیلی بی ادعا هستن، ازشون بی ادعایی، انسانیت، نوعدوستی رو یاد میگرفتیم به جای فرو رفتن در چیزی که نمیدونیم چی هست و حتی یک ذره اش رو با خودمون نداریم اما زبانی ادعاشو زیاد داریم، همان فرهنگ و تمدن کهن بی نظیر!
* سوئدی ها وقتی میرن دور هم یه کافه میشینن و چیزی میخورن، که معمولا قهوه و شیرینیه، میگن فیکا کنیم، یا بریم فیکا.
